Cənnətdəki əbədi həyat və gənclik

İnsanın ömrü orta hesabla 60-70 ildir. Bu olduqca qısa müddətdir. Necə ki, Quranda axirət günü dünya həyatları haqqında açıqlama verən kəslərin ifadələri də bu istiqamətdədir.

Halbuki insanlar cənnətdə əbədi yaşayacaqlar. Allahın; "onlar orada ilk ölümdən başqa heç bir ölüm dadmayacaqlar..." (Duxan surəsi, 56) ayəsində bildirdiyi kimi adam həm ölümsüz olacaq, həm də içində olduğu nemətlər əsla tükənməyəcək. Əbədi sözüylə asanlıqla ifadə etdiyimiz bu anlayış üzərində yaxşı şəkildə düşünmək lazımdır. Çünki nəzərdə tutulan yüz, min və ya milyon il deyil, sonu olmayan bir müddətdir. Dolayısilə cənnətdə heç kimin dünyada olduğu kimi vaxtla əlaqədar hesabı, düşüncəsi olmayacaq. Bitən və ya azalan bir ömür də olmayacaq. Allah bu həqiqəti bir ayədə belə bildirir:

Başqa bir ayədə isə Allah cənnət əhli üçün; "ətraflarında əbədi yaşayan gənclər fırlanar" (Vaqiə surəsi, 17) deyə buyuraraq gəncliyin və ölümsüzlüyün cənnətdə bir nemət olaraq yaşandığına diqqət çəkir.
Cənnətdəki əbədi həyat hədislərdə belə xəbər verilir:
Cəhənnəm əhlinə deyilsəydi ki, "dünyadakı daşların sayı qədər cəhənnəmdə qalacaqsınız" buna sevinərdilər. Cənnət əhlinə də deyilsəydi ki, "daşların sayı qədər qalacaqsınız" kədərlənərdilər. Lakin onlara əbədiyyət layiq görüldü. [Ramuz el-Ehadis-2, səh.358/6]
...Oraya girən insana nemətlər ehtiyacı olmadan gələr. Orada əbədi yaşayar. Ölməz, paltarı köhnəlməz və gəncliyi də əldən getməz. [Ramuz el-Ehadis-1, səh. 200/6]
...Ora girən xoşbəxt olar, ümidsiz olmaz, əbədi yaşayar, ölməz. Nə geydikləri köhnələr, nə də gənclikləri tükənər. [Büyük Hadis Külliyatı-5, səh. 408/10088]
İncildə isə əbədi həyatla bağlı belə yazılmışdır:
Canını sevən, onu itirər. Lakin bu dünyada canını gözdən çıxaran, onu əbədi həyat üçün qoruyacaq. (Yuhanna, 12-ci hissə, 25)
...Özünüzü olduqca müqəddəs olan imanınız əsasında inkişaf etdirin... Sizi əbədi həyata qovuşduracaq olan mərhəmətini gözləyərkən özünüzü Allahın sevgisində qoruyun. Bəzi qərarsız kəslərə mərhəmət edin. Bəzilərini oddan çəkib xilas edin... Xilaskarımız olan vahid Allah, sizi düşməkdən qoruyacaq və Öz uca hüzuruna böyük sevinc içində təmiz halda çıxardacaq gücdədir... (Yahuda'nın Mektubu, 20-24)
...Aranızda geyimlərini ləkələməmiş bir neçə insan var ki, onlar ağ geyimlər içində mənimlə birlikdə yeriyəcəklər. Çünki buna layiqdirlər. Qalib gələn, beləcə ağ geyimlər geyəcək. Beləsinin adını ömür kitabından heç silməyəcəyəm... (Yuhanna'ya Gelen Esinleme, 3-cü hissə, 4-5)
...Dünya yaranandan bəri sizin üçün hazırlanmış olan azadlığı miras götürün... Bunlar əbədi əzaba düçar olacaq, dürüstlər isə əbədi həyata qovuşacaqlar. (Matta, 25-ci hissə, 34-46)
Bir insan dünyada nə qədər gözəl, nə qədər zəngin, nə qədər sağlam olsa da ölümdən qaça bilməyəcəkdir. Dolayısilə insan dünya şəraitində hər şeyə hər kəsdən çox sahib olsa da bunların yox olacağı, onları əskik hala gətirər. Dünyadakı nemətlərin müvəqqəti olmasının bir hikməti də bu nemətlərin cənnətdəki əslini istəməyimiz üçündür. Dünyada gördüyümüz bütün gözəlliklər, aldığımız bütün zövqlər həm qüsurlu, həm də müvəqqətidir. Halbuki cənnətdəki bu nemətlər zamandan və səbəblərdən asılı olmadan yaradılmışdır. Dolayısilə cənnətdəki nemətlər daimi olacaq. Allah ayələrdə cənnətdə yaşanılan bu əbədiliyi belə müjdələyir:

 

Cənnətdəki əbədi gənclik

Quran əxlaqından uzaq yaşayan kəslər hələ gənclik illərindən etibarən yaşlanma qorxusu içində yaşayarlar. Bir tərəfdən yaşlılığın gətirdiyi xəstəlikləri, acizlikləri düşünər, digər tərəfdən də bu vəziyyətdə özlərinə baxacaq birinin olub-olmayacağı mövzusunda narahatlıq hissi keçirərlər. Bu və bənzəri narahatlıqlar keçirən çox sayda insan yaşlılıq mövzusuna çox bədbin baxar.
İnsan vücudunda 20-li yaşlardan etibarən hüceyrələrin yenilənmə sürəti zəifləyər və dəri əvvəlki elastikliyini itirməyə başlayar. Sonrakı illərdə də bu köhnəlmə gözlə görülən hala gələr. Bu vəziyyət insanlarda ciddi narahatlıq meydana gətirər. Gəncliklərinin əllərindən getməsinə tamaşaçı qalmaqdan ötrü kədərlənərlər. Əlbəttə ki, iman etməyən kəslər bu vəziyyətə düşər. Çünki möminlər müvəqqəti dünya həyatında qarşılaşa biləcəkləri bütün çatışmazlıqlar, xəstəliklər və acizliklər qarşısında Allaha təvəkkül edərlər. Bir ibadət olaraq mümkün olan hər səbəbə sarılar, din əxlaqından uzaq yaşayan insanların əksinə hər cür qorxu və narahatlıqdan uzaq həyat yaşayarlar. Həmçinin dünyadakı gözəlliklərin xüsusən əskik və qüsurlu yaradıldıqlarını, əsil həyatın axirətdəki sonsuz həyat olduğunu bilər, cənnətə qovuşmaq üçün səy göstərər və bunu ümidi edərək yaşayarlar.
Dünya həyatı müvəqqəti yurddur. Allah bütün nemətlərin əslini axirətdə yaradacaq və səmimi qullarına verəcək. Cənnətdə insanlar həmişə gənc, gözəl, sağlam və gümrah olacaqlar.
Üstəlik bir insan dünya şəraitində nə qədər uzun yaşasa, yaşlanma əlamətləri nə qədər gec başlasa və ya nə qədər sağlam olsa da bir gün mütləq öləcək. Halbuki həm Quran ayələrində, həm də Peyğəmbərimiz (s.ə.v)-in hədislərində, cənnət neməti olaraq gəncliyin əbədiyyən davam edəcəyi vurğulanmışdır:
Cənnətə sürməli və saqqalsız olaraq Yusif (ə.s) kimi gözəl, Əyyub (ə.s) kimi mehriban və otuz yaşlarındakı gənclər olaraq girəcəksiniz. [Ramuz el-Ehadis-1, səh. 249/15]
Kiçik yaşlı uşaqdan başlamış yaşlılara qədər bütün insanlar, otuz üç yaşındakı övladları olaraq, Adəm (ə.s) yaradılışında və Yusif (r.ə) gözəlliyində, Əyyub (ə.s) əxlaqında sürməli və bəzəkli halda həşr edilər (və bu vəziyyətdə cənnətə girərlər). [Ramuz el-Ehadis-2, səh. 507/6]
Otuzlu yaşlar insanın kamilləşdiyi, üz ifadəsi, danışıq, hal və rəftar baxımından gəncliyin mümkün ola biləcək ən gözəl dövrüdür. Lakin unutmamaq lazımdır ki, cənnətdəki gümrahlıq və gənclik də dünyadakından çox fərqlidir. Çünki dünya şəraitində gənc bir insan da bir çox acizlik içində yaşayar. Allah cənnət əhlini axirətdə hər cür nöqsandan, qüsurdan uzaq yeni bir yaradılışla yaratmışdır. Allah bu cənnət nemətini bir ayədə belə bildirmişdir:

 

Cənnət əhlinin həmyaşıd olması

Cənnət əhlinin həmyaşıd olması Allahdan verilən böyük nemətdir. Yaş fərqi din əxlaqından uzaq yaşayan insanlar arasında çox vaxt yola getməzliyə və ünsiyyətsizliyə səbəb olar. Çox vaxt bir-birləriylə eyni yaşda olan insanlar öz aralarında daha rahat olduqları üçün qruplar əmələ gətirərlər. Əlbəttə ki, bu vəziyyət müsəlmanlara aid deyil. Müsəlmanlar hansı yaşda olsalar da bir-birləriylə olduqca yaxşı yola gedər, özlərindən kiçik və ya böyük hər yaşdakı insanla asanlıqla dostluq əlaqəsi qura bilərlər. Müsəlmanların cənnətdə bir-birləriylə həmyaşıd olaraq yaradılmaları isə Allahdan verilən ayrı nemət və gözəllikdir. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) bir hədisində cənnət əhlinin yaşlarının əbədiyyən dəyişməyəcəyini xəbər verir:
Bir kəs behiştlik olaraq öldükdə, böyük və ya kiçik, yaşı nə olsa da, otuz yaşında biri olaraq cənnətə girər və artıq bu yaş əbədiyyən dəyişməz. Cəhənnəmə girəcək kəslər üçün də vəziyyət belədir. [(Tirmizi), Kütüb-i Sitte-14, səh. 450/5]

Quranda cənnətdəkilərin həmyaşıd olduqlarına diqqət çəkilən digər ayələr isə belədir: